To Live
تو این مدت دو تا فیلم چینی دیگه دیدم.
یکی فیلمی در باره موقعیت زنان بود در چین اربابی عنوان The Wooden man's Bride یا ((عروس مرد چوبین)). فیلم که در فضای حدود ۲۰۰-۳۰۰ سال قبل می گذشت. ماجرای دختری است که نامزدش در حین مراسم عروسی فوت کرده بود و مادر داماد او رو به عقد مجسمه چوبی که نماد پسرش بود در می آورد. فیلم فضای خسته کننده ای ندارد. اعتراض ها و فرارهای دخترک و روند ایجاد رابطه عاشقانه با کارگر خانه اجازه نمی دهد فیلم، علیرغم فضای سنتی و لوکیشن روستاییش، ملال آور شود. حضور نگاه خاکستری در سوژه شما را به همدردی با تمامی شخصیت ها وا می داشت. از همدردی با راهزن هنرمندی که به تازگی همسرش مرده بود تا همدردی با مادر خانه اربابی. به هر حال اگر برداشتی نمادین از فیلم وجود نداشته باشد فیلم نمی تواند در ذهن مخاطب ماندگار شود. ولی برای مخاطبی با هوش معمولی، دریافتن اینکه زنان بسیاری عروس مردان چوبینی هستند که یا راهی برای جداشدن ندارند و پاهایشان شکسته می شود یا اینکه در خفا به خیانت به مردان خود می پردازند، چندان سخت نیست.
دومی فیلم To Live از کارگردان بزرگ چینی ایمو ژنگ بود که با بازی لی گونگ همراه بود و بر اساس رمانی از هوا یو ساخته شده بود. زوجی که درباره قصه فانوسهایشان قبلا نوشته ام. تاریخ انقلاب چین در متن یک خانه اربابی ورشکسته. همراه با تظاهر، فقر و خشونت و تمامی مظاهر یک انقلاب که برای همه ما بسیار آشنا هستند. داستان تکراری فرزندان انقلابی که پس از مدتی خود خوراک انقلاب می شوند. ولی باز هم از همه مهمتر تاکید ایمو ژنگ بر معمولی بودن فرزندان انقلاب بود. کسانی که اندکی پیش در کنار تو می زیسته اند اکنون به مدارجی دست می یابند که اکنون مهمند. اینان که قبلا برایشان ارزشی قائل نبوده ای همکنون تک تک صحنه های زندگی تو را در می نوردند. تو بازی می خوری، ضرر می کنی، می رنجی. ولی چاره ای جز تظاهر و تحمل نداری. قهرمان بیچاره فیلم هم بالاخره دخترش به یکی از هواداران انقلاب می دهد می بیندکه ارزشگذاری دخترش به انقلابی بودن اوست و نه دیگر هیچ. عروسی زیر عکس مائو! وای خدای من چه صحنه تکراری ای. چه فرقی می کند مائو، لنین، استالین، کاسترو یا .... ولی باید زندگی کرد و راهی دیگر نیست. باید زندگی کرد. بازی بسیار زیبای یو گه فیلم را بسیار دلپذیر می کرد.
نکته: اجازه انتشار به کتابهایی که در دوره خاتمی چاپ نشده بودند در دوران احمدی نژاد از تحقیرآمیزترین و بامزه ترین بازی های طنزی است که محافظه کاران بر سر کسانی که با طرح امکان سرکوب فرهنگی به اصلاح طلبان رای داده بودند، در آورده اند.